27 Disember 2015 : 7 Tahun Kemangkatan Almarhum Tuanku Ja'afar.

Almarhum Duli Yang Maha Mulia Tuanku Ja'afar Ibni Almarhum Tuanku Abdul Rahman,

D.K., D.K.M., D.M.N., D.K.M.B.(Brunei), D.K.(Kelantan), D.K.(Kedah), D.K.(Selangor), D.K(Perlis), D.K.(Johor), D.K.(Pahang), D.K.(Terengganu), D.K.(Perak)., Grand Cross With Collar of the Order of Southern Cross(Brazil), Grand Collar of the Order of The Independence(Cambodia), Grand Collar of The Order of Merit(Chile), Grand Star of Djibouti, Grand Cross with Collar of the Order of The White Rose(Finland), Special Order of the Grand Cross of The Bundesverdienstkreuz(Republic of Germany), Raja of the Order of Sikatuna(Philippines), Grand Order of Mugunghwa(Republic of South Korea), Grand Cross With Collar of the Order of Civil Merit(Spain), Knight with Collar of the Order of Seraphim(Sweden), Grand Cross of the Order of Merit(Uruguay), Knight Grand Cross of the  Order of The Bath(United Kingdom).
19 Julai 1922 - 27 Disember 2008.

AL FATIHAH.

Petikan Berita Istiadat Pemakaman Almarhum Tuanku Ja'afar dalam Utusan Melayu :

Istiadat Pemakaman Diraja bermula sebaik sahaja jenazah Almarhum Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan, Tuanku Ja’afar Tuanku Abdul Rahman, 86 dibawa keluar dari Istana Besar Seri Menanti di sini petang ini. Perjalanan terakhir Almarhum dengan menaiki pedati dinamakan ‘Maharaja Diraja’ ditarik secara perlahan-lahan sejauh 400 meter oleh 52 anggota dari 24 Rejimen Askar Melayu Diraja (RAMD), Kem Rasah ke Makam Diraja.

Pada masa yang sama, pemergian baginda diiringi 86 das tembakan meriam oleh anggota 41 Bateri Istiadat, Rejimen Artileri Diraja, Kem Sungai Buloh sebagai menghormati kemangkatan baginda yang telah memerintah negeri ini selama 41 tahun. Jenazah Almarhum Tuanku Ja’afar selamat disemadikan pada pukul 5.30 petang di Makam Diraja Seri Menanti bersebelahan Masjid Tuanku Munawir, di sini. Turut mengiringi pedati Maharaja Diraja ialah Datuk Kanda Maharaja, Datuk Mangku, Datuk Panglima Gagah dan Datuk Menteri Hakim.

Sebelum dimakamkan, jenazah Almarhum disemayamkan di atas Takhta Ratna setinggi 10 anak tangga di Istana Besar Seri Menanti dari pukul 11 pagi hingga 2 petang untuk memberi kesempatan kepada pemimpin dan rakyat jelata memberikan penghormatan terakhir.

Antara kenamaan yang hadir memberikan penghormatan hari ini ialah Sultan Brunei, Sultan Hassanal Bolkiah; Sultan Kedah, Tuanku Abdul Halim Muadzam Shah; Tengku Mahkota Johor, Tunku Ibrahim Ismail Sultan Iskandar; Raja Muda Perak, Raja Dr. Nazrin Shah; Tengku Mahkota Pahang, Tengku Abdullah Sultan Ahmad Shah dan Yang Dipertua Negeri Melaka, Tun Mohd. Khalil Yaakob.

Hadir sama Perdana Menteri, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi; Timbalan Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Abdul Razak; Menteri Besar Negeri Sembilan; Datuk Seri Mohamad Hasan; Menteri Besar Johor, Datuk Seri Abdul Ghani Othman; Ketua Menteri Melaka, Datuk Seri Mohd. Ali Rustam; Menteri Luar, Datuk Seri Dr. Rais Yatim; wakil kedutaan dan para pemimpin.

Bersama-sama mengiringi jenazah Almarhum Tuanku Ja’afar ialah Tuanku Ampuan Najihah; Yang Dipertuan Besar Negeri Sembilan yang baru dimasyhurkan, Tuanku Muhriz Tuanku Munawir, tiga putera Almarhum, Tunku Laxamana Tunku Naquiyuddin, Tunku Muda Serting Tunku Imran dan Tunku Panglima Besar Tunku Nadzaruddin, puteri serta kerabat diraja Negeri Sembilan.

Almarhum Tuanku Ja’afar mangkat pada pukul 11.45 pagi, Sabtu lalu di Hospital Tuanku Ja’afar setelah dimasukkan ke Unit Rawatan Rapi (ICU) selepas mengadu sakit kepala dan rasa tidak selesa.

Jenazah Almarhum disembahyangkan di Istana Besar Seri Menanti dengan diimamkan oleh Mufti negeri, Datuk Murtadza Sheikh Ahmad diikuti lebih 1,000 jemaah yang terdiri daripada kerabat, pembesar negeri, orang kenamaan dan ketua jabatan pada pukul 4.30 petang ini.

Sementara itu di Makam Diraja, jenazah Almarhum diturunkan ke liang lahad pada pukul 5.30 petang diikuti bacaan talkin oleh Murtadza sebelum Tuanku Ampuan Najihah menyiram air mawar disusuli oleh Tuanku Muhriz, kerabat diraja dan pemimpin negara.

Pada sebelah malamnya, diadakan bacaan tahlil di Masjid Tuanku Munawir serta seluruh masjid dan surau di negeri ini.

Tuanku Najihah mengiringi jenazah Almarhum keluar dari Hospital Tuanku Ja'afar.

Tuanku Najihah menyiram air mawar diatas pusara almarhum suami baginda.

Jenazah Almarhu diarak menuju Makam Diraja Seri Menanti.

Jenazah Almarhum Tuanku Ja'far disemayamkan diatas peterana 7 tingkat dikelilingi darjah kebesaran diterima Almarhum.

Imam Undang Yang Empat membaca pemasyuran Yang Di-Pertuan Besar yang baru.

Sultanah Kedah Sultanah Haminah dan Sultan Brunei Sultan Hassanal Bolkiah berangkat ke Istiadat Pemakaman.

Raja Muda Perak Raja Dr Nazrin Shah turut berangkat.

Tunku Besar Seri Menanti Tunku Muhriz yang dilantik sebagai Yang Di-Pertuan Besar menggantikan Almarhum.

Putera sulung Almarhum Tuanku Ja'afar, Tunku Laksamana Tunku Naqiyuddin. Turut kelihatan Tunku Dara Naquiah dan Tunku Mudzafar.

Putera kedua Almarhum, Tunku Imran. Turut kelihatan Tunku Puteri Jawahir dan suami Tengku Tan Sri Azlan Sultan Abu Bakar.

Putera bongsu Almarhum, Tunku Putera Nadzaruddin. Turut kelihtan Tunku Jawahir dan Tengku Abdul Samad Almarhum Sultan Salahuddin.

Tuanku Muhriz membacakan ikrar sebagai Yang Di-Pertuan Besar Negeri Sembilan.

Balu Almarhum, Tuanku Najihah ditemai oleh Tuanku Fauziah.

Dua orang putera Almarhum, Tunku Naqiyuddin dan Tunku Imran.

Almarhum Tunku Besar Burhanuddin..

Bersama sebahagian putera dan puteri baginda iaitu Tuanku Najihah, Tunku Shahariah, Tunku Mustapha dan Tuanku Kurshiah.

Assalamualaikum. WARISAN PERMAISURI kali ini akan menceritakan kisah seorang putera yang barangkali merupakan putera paling dikenali dalam sejarah Putera Yang Empat di Negeri Sembilan. Putera yang dimaksudkan ialah Almarhum Yang Teramat Mulia Tunku Besar Seri Menanti Tunku Besar Burhanuddin Ibni Almarhum Tuanku Antah, C.M.G.

Diputerakan di Bandar DiRaja Seri Menanti pada tanggal 22 September 1878 dan merupakan putera kedua kepada DYMM Tuanku Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan Tuanku Antah Ibni Almarhum Tuanku Nasiruddin dan YM Encik Puan Besar Halimah Binti Uggoh.  Ayahanda baginda merupakan Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan bermula tahun 1869 hingga 1888. Manakala bonda baginda merupakan suku Batu Hampar. 

Tunku Burhanuddin dibesarkan dalam lingkungan istana di samping kekanda dan adinda baginda. Baginda berkahwin buat kali pertama dengan Yang Mulia Tunku Sharifah Alawiyah Binti Sayyid Abdul Hamid pada tahun 1907 ketika berusia 29 tahun. Istiadat perkahwinan baginda diadakan di Sri Menanti. Perkahwinan baginda berdua dikurniakan 7 putera dan 4 puteri  iaitu YAM Tunku Kechil Muda Tunku Dato' Seri Mustapha, YAM Tunku Imam Tunku Tan Sri Mohamed, YM Tunku Indrian, YM Tunku Daud, YM Tunku Dato' Seri Adnan, YAM Tunku Imam Tunku Dato' Seri Mahmud, dan YAM Tunku Sri Kelana Raja Tunku Dato' Seri Shahabuddin, DYMM Tuanku Kurshiah, YM Tunku Dato' Seri Hamdah , DYMM Tuanku Ampuan Duratun Nafisah Azibah dan YM Tunku Bahiyah. Tunku Sharifah Alawiyah mangkat pada 18 Ogos 1949 di Istana Baroh Sri Menanti.

Tunku Burhanuddin kali keduanya berkahwin pula dengan Cik Halija Binti Haji Umar pada tahun 1911 ketika berusia 33 tahun. Perkahwinan ini direstui dengan 2 putera dan 3 puteri iaitu YM Tunku Dato'Seri Muhammad Jamil, YM Tunku Dato' Seri Ahmad, YM Tunku Ghariba, YM Tunku Zahariah, dan DYMM Tuanku Najihah. Cik Halijah mangkat pada 2 Oktober 1968 di Istana Baroh Sri Menanti.

Setelah ayahanda baginda, DYMM Tuanku Antah mangkat pada tahun 1888, maka kekanda sulung baginda Tunku Muhammad ditabalkan sebagai Yang DiPertuan Besar yang baru dengan gelaran DYMM Tuanku Muhammad Ibni Almarhum Tuanku Antah. Maka, Tunku Burhanuddin diberikan gelaran pusaka Tunku Besar Seri Menanti yang merupakan salah seorang putera yang empat. Untuk rekod, baginda menyandang jawatan itu ketika berusia 10 tahun dan merupakan penyandang Tunku Besar paling lama iaitu selama 73 tahun.

Tunku Burhanuddin bukan sahaja diingati sebagai Tunku Besar paling lama tetapi baginda lebih dikenali sebagai ayahanda kepada Permaisuri Negeri Sembilan. 3 orang daripada puteri baginda menjadi Tuanku Ampuan Negeri Sembilan dan dua daripadanya bergelar Raja Permaisuri Agong. Tunku Burhanuddin merupakan ayahanda kepada Raja Permaisuri Agong Pertama Tuanku Kurshiah. Tuanku Kurshiah berkahwin dengan anak saudara Tunku Burhanuddin sendiri iaitu Almarhum Tuanku Abdul Rahman. Tuanku Abdul Rahman merupakan putera kepada Tuanku Muhammad. Tunku Burhanuddin masih bergelar Tunku Besar dan bersemayam di samping menantu dan puteri baginda. 

Dua lagi puteri baginda yang menjadi Permaisuri ialah Tuanku Ampuan Durah dan Tuanku Najihah. Kedua-dua baginda berkahwin dengan cucunda saudara Tunku Burhanuddin sendiri iaitu Tuanku Munawir dan Tuanku Jaafar yang kedua-duanya merupakan putera kepada Tuanku Abdul Rahman. Bermula tahun 1933 hingga 2008 legasi Permaisuri warisan Tunku Burhanuddin mewarnai sejarah DiRaja Negeri Sembilan. 

Bukan itu sahaja, cucunda baginda, Tunku Bahiyah juga diperisterikan oleh seorang Sultan iaitu Sultan Kedah. Maka, bersemayamlah cucunda Tunku Burhanuddin itu dengan bergelar Sultanah Hajah Bahiyah. Tunku Burhanuddin merupakan nenda mertua kepada Yang DiPertuan Agong sekarang iaitu Tuanku Abdul Halim Muadzam Shah. Baginda sempat menyaksikan perkahwinan cucunda baginda itu yang berlangsung pada tahun 1956. Cucunda baginda ini juga merupakan Raja Permaisuri Agong ke 5.

Kini, Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan Tuanku Muhriz Ibni Almarhum Tuanku Munawir juga merupakan zuriat keturunan Tunku Burhanuddin. Tuanku Muhriz merupakan cucunda Tunku Burhanuddin di sebelah bonda Tuanku Muhriz iaitu Tuanku Ampuan Durah. 

Pingat C.M.G.

Selaku Tunku Besar Seri Menanti, Tunku Burhanuddin telah dianugerahkan darjah kebesaran British iaitu Commander of The Order of St Michael & St George (C.M.G.) oleh Raja George VI pada tahun 1935.

Tunku Besar Seri Menanti Tunku Besar Burhanuddin telah mangkat pada 5 Julai 1961 pada usia 83 tahun di Istana Baroh Sri Menanti. Baginda dimakamkan di Makam DiRaja Seri Menanti. Sebelum kemangkatan baginda pada 1961, baginda sempat menyaksikan menantu baginda yang juga cucunda saudara baginda Tuanku Munawir menaiki takhta Negeri Sembilan. Setelah kemangkatan baginda, jawatan Tunku Besar Seri Menanti diwariskan kepada cucunda baginda Tunku Muhriz. Tunku Muhriz menyandang jawatan ini selama 47 tahun sebelum ditabalkan sebagai Yang Di Pertuan Besar Negeri Sembilan pada tahun 2008. 

AL FATIHAH untuk ALMARHUM TUNKU BESAR BURHANUDDIN IBNI ALMARHUM TUANKU ANTAH, C.M.G.